1.3 Zinloos Geweld

 

Doel 1: Leerling kan een gewelddadige situatie herkennen

Doel 2: Leerling kan de verschillende vormen van geweld onderscheiden

Doel 3: Leerling kan de oorzaken van geweld noemen

Doel 4: De leerling kan de informatie van de les toepassen als zijzelf in een situatie tegenkomen waar zij getuige zijn van geweld, kunnen ze verschillende  handelingen die ze kunnen nemen om de slachtoffer te helpen zonder zij eigen leven in gevaar te brengen.

 

 

 

 

Wat is geweld?

 

 Geweld is een vorm van crimineel gedrag dat volgens de wet strafbaar is (Wetboek van strafrecht).

 

 

Geweld is een vaak voorkomende verschijnsel in onze samenleving, in de vorm van:

a)zinloos geweld (vandalisme); We spreken van zinloos geweld als het gericht is op willekeurige slachtoffers. 

b)uitgaansgeweld (drank/drugs)

c)terreur (terrorisme)

d)sexueel geweld (misbruik)

 

Vijf vormen van geweld:

(1)Lichamelijk geweld, bv. slaan, schoppen, vechten, mishandelen, vermoorden.

(2)Geestelijke geweld, bv. beledigen, pesten, bedreigen, stalken (hinderlijk achtervolgen)

3) Verbaal Geweld, bv. Vloeken en schelden

(4) Seksueel Geweld, bv. Verkrachting en aanrading

(5) Wapen Geweld: gebruik van wapen om mee te dreigen of om iemand mee te verwonden. 

 

Oorzaken van geweld

Er zijn zeer veel verschillende oorzaken waarom mensen zich agressief of gewelddadig gaan gedragen. Hieronder staan er een aantal toegelicht:

(1) Geen goede opvoeding gehad

Wanneer iemand als kind steeds het slechte voorbeeld heeft gezien bij de ouders, dan worden die indrukken meegenomen. Bijvoorbeeld, als je ziet dat je ouders iedere dag tegen elkaar schelden en ruzie maken, dan zul je dat gedrag normaler gaan vinden. Dit hangt natuurlijk ook af van je karakter; als je van nature een rustig, zachtaardig persoon bent, dan zullen agressieve gevoelens minder effect op je hebben.

 

(2) Gebrek aan goede normen en waarden

Normen zijn regels die worden opgelegd aan een groep mensen. Het meest typische voorbeeld is de Wet die hier in Nederland geldt. Om ervoor te zorgen dat mensen de wet en normen naleven, zijn er vooraf straffen of maatregelen bepaald. Je kunt bijvoorbeeld een geldboete krijgen als je zonder licht fietst.

Waarden zijn onopgelegde regels, maar waar de meeste mensen zich wel aan houden. Het zijn afspraken over hoe men zich gedraagt, zonder dat die ergens opgeschreven staan. Een voorbeeld hiervan is 'eerlijkheid'. De meeste mensen willen dat anderen eerlijk zijn. Of dat je ‘u’ zegt tegen oudere mensen, dat je in de bus opstaat voor iemand op krukken, dat je op tijd op een afspraak bent, dat je je aan beloften houdt, enz.

Thuis, op school, of op de sportclub leren mensen veel over normen en waarden zoals hierboven. Het probleem is dat niet iedereen dezelfde waarden even belangrijk vindt: de één vindt afsnijden in het verkeer geen probleem als je haast hebt, een ander vindt dat wel een probleem. De ene persoon vindt het rechtvaardig dat hij iemand in elkaar slaat, omdat die ander net een rotopmerking maakte; de ander niet.

 

(3)Gebrek aan communicatie

Als mensen niet goed naar elkaar luisteren, elkaar verkeerd begrijpen, of een ander iets niet laten uitleggen, kan er ook geweld ontstaan. Mensen kunnen meteen in de verdediging schieten als ze zich aangevallen voelen, of als iets ze niet aanstaat. Ze geven elkaar niet de kans om het conflict uit te praten.

 

(4)Alcohol- en drugsgebruik

Drugs en alcohol werken vaak als ‘drempelverlagers’. Misschien heb je zelf wel eens gemerkt dat je na een drankje meer 'durfde'. Door de alcohol heb je minder remmingen. Bijvoorbeeld als iemand je aanzet om een ruit in te gooien, iemand te versieren, of een klap uit te delen, ben je eerder geneigd dit te doen. Drugs kunnen een stemming versterken: zo kan een droevige stemming doorslaan naar een heel depressieve stemming, een chagrijnig humeur kan versterkt worden naar agressief gedrag, etc. Per drug en per persoon verschilt de precieze uitwerking.

 

(5) Geweld in films, televisie of computerspelletjes

Wanneer je veelvuldig met geweld geconfronteerd wordt in de media (de held van de film geeft de vijand een paar flinke klappen), dan zul je geweld in het dagelijks leven normaler gaan vinden. Uit een onderzoek naar de invloed van geweld in de media blijkt dat kinderen na het zien van een agressieve tekenfilm, zich agressiever gingen gedragen. Dit betekent echter niet dat als je een agressieve film kijkt, jijzelf meteen ook agressief wordt. Je zou al in een agressieve bui moeten zijn; de gewelddadige beelden versterken die bui alleen. Wanneer je relaxed bent, zullen gewelddadige beelden veel minder invloed op iemand hebben.

 

(6) Een verharde maatschappij

Agressie en geweld kan ook het gevolg zijn van een 'verharde maatschappij': mensen gedragen zich minder sociaal of ‘harder’ naar elkaar toe. Mensen houden minder rekening met elkaar; er wordt minder van elkaar gepikt. Hierdoor kan het eerder botsen tussen mensen, zowel letterlijk als figuurlijk. Ook houden mensen elkaar minder in de gaten: er is minder sociale controle. Mensen bemoeien zich minder met andermans zaken en letten minder op elkaar, waardoor iemand eerder anoniem gewelddadig kan zijn.

 

(7) Psychische ziekten

Wanneer iemand bepaalde psychische ziekten of gedragsstoornissen heeft, kan diegene zich minder goed in de hand houden. Zo hebben mensen met de ziekte ‘Gilles de la Tourette’ soms schreeuwaanvallen, zonder dat ze daar iets aan kunnen doen. Of mensen kunnen een ‘periodieke explosieve stoornis’ hebben. Dan verliezen mensen de controle over agressieve neigingen, die tot zeer ernstige gevallen van geweld kunnen leiden. Gelukkig zijn er medicijnen die zulke neigingen grotendeels onderdrukken.

 

(8) Werloosheid

 

 

 

Oplossingen voor geweld

Er zijn drie verschillende soorten oplossingen voor geweld. We zullen ze hieronder noemen en toelichten.

 

(1) Preventieve oplossingen of ‘voorkomen’

Een preventieve maatregel is bedoeld om agressieve gevoelens of gewelddadig gedrag te voorkomen. Dit kan bijvoorbeeld door voorlichting te geven aan jongeren over agressie en geweld (hoe ga je ermee om, hoe kun je het voorkomen, etc.).

 

(3) Repressieve oplossingen of ‘onderdrukken’

Bij de tweede soort maatregel (repressie) worden agressieve gevoelens onderdrukt; ze zijn er wel, maar door deze maatregelen denken mensen wel 2 keer na voordat ze die uiten. Je kunt denken aan camera’s, detectiepoortjes in de horeca, meer toezicht ('blauw') op straat, een hardere aanpak van de politie, e.d. Deze maatregelen hebben een afschrikwekkend effect; de drempel om geweld te gebruiken wordt groter, omdat de kans dat je gepakt wordt ook groter wordt.

 

(4) Curatieve oplossingen of ‘genezen’

De laatste categorie, de curatieve maatregelen, zijn maatregelen die ‘ontspoorde’ mensen weer op het goede pad moeten krijgen. Deze mensen zijn dus in de fout gegaan, en worden daarvoor gestraft (in een gevangenis of met een taakstraf) of behandeld (in een psychiatrische kliniek). Hiervoor zijn overheidsinstellingen zoals Bureau HALT, jeugdinrichtingen, psychiatrische inrichtingen en gevangenissen.

 

 

 

 

Uitgaansgeweld

 

Uitgaansgeweld is geen maatschappelijke probleem. Meestal is uitgaan een groot feest. Toch gebeuren er regelmatig kleine optsootjes, vechtpartijen en ongelukken die te maken hebben met uitgaan. Af en toe loopt het zelf helemaal uit de hand en vallen er (onschuldige) slachtoffers, zoals bv bij zinloos geweld. Daarom is dat wel een maatschappelijk probleem.

 

We spreken van zinloos geweld als het gericht is op willekeurige slachtoffers. Zinloos geweld komt niet alleen voor bij uitgaan. Ook in het verkeer en bij sportwedstrijden zie je dat mensen soms behoorlijk agressief worden.

 

Juist bij zinloos geweld spelen normen en waarden een grote rol. Als alle mensen dezelfde regels voor gedrag zouden volgen en zich zouden houden aan de wet, zou er helemaal geen sprake zijn van zinloos geweld. Maar helaas staan de normen en waarden hier scherp tegenover elkaar.

 

Overheid: manieren waarop de overhead zich bemoeit met het uigaansgeweld.

1.     wetten opstellen die de veiligheid van de burgers moeten garanderen.

2.     Het is verboden om jongeren onder de zestien jaar alcohol te verkopen

3.     Politie zijn bevoegd om te treden,  bv bij een arrestpartij mag de politie arresteren.

 

De oplossingen verschillende meningen:

1.     Stengere wetten door hogere straffen en meer politie: overheidsbril

2.     Anderen wijzen de verantwoordelijkheid aan degene die direct betrokken zijn